Image is not available
Slider
Image

24 marca Narodowym Dniem Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką

24 marca przypada Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Ustanowiony przez Parlament Rzeczpospolitej Polskiej w 2018 r. z inicjatywy prezydenta Andrzej Dudy ma na celu upamiętnienie wszystkich osób, które w jakikolwiek sposób uczestniczyły w ratowaniu Żydów przed zagładą w czasie II wojny światowej.
Okupacja niemiecka ziem polskich po wybuchu 1 września 1939 r. II wojny światowej przyniosła dla naszego kraju opłakane skutki - polityczne, ekonomiczne, demograficzne, kulturowe. Niemal od momentu zajęcia przez III Rzeszę tych terenów rozpoczęły się prowadzone na szeroką skalę, zorganizowane i zaplanowane represje wobec ludności. W niezwykle ciężkiej sytuacji znaleźli się przedstawiciele mniejszości żydowskiej, która według ideologii nazistowskiej była wrogiem publicznym, docelowo przeznaczonym do eksterminacji.
Życie codzienne Żydów w okupowanej Polsce należało do jednego z najbardziej dotkliwych i upokarzających w Europie. Ludność gromadzono w ciasnych, pozbawionych odpowiednich warunków sanitarnych i mieszkaniowych gettach, rozlokowanych po większych i mniejszych miastach. Niemcy prowadzili celową politykę wyniszczania Żydów zarówno fizycznie, jak i psychicznie, co z czasem doprowadziło w 1942 r. do opracowania na konferencji w Wannsee ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej. Doprowadziło to do ludobójstwa, prowadzonego w obozach zagłady i obozach koncentracyjnych, m.in. w Auschwitz, Treblince, Sobiborze i wielu innych miejscach.
Polacy należeli do najbardziej zaangażowanych w pomoc ludności żydowskiej w czasie drugiej wojny światowej, choć groziła za to śmierć lub wysłanie do obozu. Mieszkańcy naszego kraju pomagali na różne sposoby - od ukrywania osób pochodzenia żydowskiego, dostarczania żywności, leków czy fałszywych dokumentów do gett, pomocy w ucieczkach, emigracji aż po pomoc w dostarczaniu broni, organizacji siatki konspiracyjnej, nagłaśnianiu informacji dot. holokaustu na świecie. Do najbardziej zasłużonych polskich bohaterów należeli m.in. rotmistrz Witold Pilecki, który z własnej woli dostał się do obozu zagłady w Auschwitz by organizować tam konspiracyjne podziemie i relacjonować warunki życia. Innym był Jan Karski, żołnierz Armii Krajowej, który spisał raporty dot. sytuacji politycznej i humanitarnej na okupowanych terenach, zawierające masę informacji nt. opłakanego stanu ludności żydowskiej.
Cichych bohaterów było o wiele więcej. Świadczy o tym liczba odznaczonych medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, przyznawanym przez Instytut Jad Waszem. Na dzień 1 stycznia 2020 r. przyznano aż 7 112 takich odznaczeń, co stanowi ponad 25% wszystkich wyróżnionych. Polska jest krajem o największej liczbie odznaczonych na całym świecie.
Warto w tym dniu pochylić się nad znaczeniem tego święta i docenić rolę ówcześnie żyjących. Same Chęciny mocno doświadczyły okupacji niemieckiej ze względu na eksterminację narodowości żydowskiej w mieście, zgromadzonej pierwotnie w getcie, a następnie wymordowanej w Treblince. Wśród mieszkańców naszego miasta znajdowały się osoby, które ratowały swoich pobratymców, m.in. dozorca cmentarza żydowskiego w Chęcinach Karol Kiciński, który ukrywał Żydówkę Gutę Szynowłogę wraz z jej córeczką Lili. W domu niejakiego Jagielskiego ukrywało się 17 Żydów, sześcioro u Jana Budki, zaś rodzinę Gotliebów ukrywał Jaśkiewicz. Chęcinianie ponadto dostarczali do getta przemycaną żywność i pomagali w wyciąganiu z aresztu oskarżonych osób. Miejscowy oddział Armii Krajowej dokonywał natomiast egzekucji szmalcowników oraz kolaborantów, w tym miejscowego sekretarza gminy i ówczesnego burmistrza Józefa Barana. Warto pamiętać o ich zaangażowaniu i trudzie wszystkich, którzy wykazywali się odwagą i miłosierdziem – dziękujemy!
Gmina Chęciny

facebook

instagram

youtube

trip advisor

Zamek Królewski w Chęcinach

Niemczówka

Geopark Świętokrzyski

Synagoga w Chęcinach